Je ziet het vast wel eens voorbij komen op social media, boekenweek. Maar wat is boekenweek eigenlijk en waarom wordt het gehouden?
De boekenweek is een sinds 1932 jaarlijks terugkerende tiendaagse in maart ter promotie van het boek, met als doel ‘de positie van het algemene boek in de samenleving steviger te verankeren, eerst en vooral door het publiek te laten ontdekken welk een rijk boekenaanbod er het hele jaar rond in de boekenwinkel te vinden is’.
Welke Boekenweken zijn wanneer geweest?
| Boekenweek | Start Boekenweek | Einde Boekenweek | Thema |
|---|---|---|---|
| Boekenweek 2024 | 16 maart 2024 | 24 maart 2024 | Bij ons in de familie |
| Boekenweek 2023 | 11 maart 2023 | 19 maart 2023 | Ik ben alles |
Boekenweek 2022 | 9 april 2022 | 18 april 2022 | Eerste liefde |
| Boekenweek 2021 | 29 mei 2021 | 6 juni 2021 | Tweestrijd |
| Boekenweek 2020 | 27 maart 2020 | 1 april 2020 | Rebellen en dwarsdenkers |
| Boekenweek 2019 | 23 maart 2019 | 31 maart 2019 | De moeder de vrouw |
| Boekenweek 2018 | 10 maart 2018 | 18 maart 2018 | Natuur |
| Boekenweek 2017 | 25 maart 2017 | 2 april 2017 | Verboden vruchten |
| Boekenweek2016 | 12 maart 2016 | 20 april 2016 | Duitsland |
| Boekenweek 2015 | 7 maart 2015 | 15 maart 2015 | Waanzin |
| Boekenweek 2014 | 8 maart 2014 | 16 maart 2014 | Reizen |
| Boekenweek 2013 | 16 maart 2013 | 24 maart 2013 | Gouden tijden, zwarte bladzijden |
| Boekenweek 2012 | 13 maart 2012 | 21 april 2012 | Vriendschap en andere ongemakken |
| Boekenweek 2011 | 16 maart 2011 | 14 april 2011 | Curriculum Vitae |
| Boekenweek 2010 | 10 april 2010 | 18 april 2010 | Titaantjes |
Geschiedenis van de Boekenweek
Op 15 november 1930 organiseerde de Nederlandse Uitgeversbond een Boekendag. In 1932 groeide deze dag uit tot een week met een gezamenlijke uitgave van een boekenweekgeschenk door de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB). Elk jaar schrijft een andere auteur deze novelle, essay of roman die door deelnemende boekwinkels wordt geschonken bij besteding van een bepaald bedrag.
Op 4 maart 1947 werd het eerste Boekenbal gehouden in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam. Dit evenement was bedacht door toenmalig CPNB-voorzitter Chris Leeflang en vindt sindsdien traditioneel plaats op de avond voor het begin van de boekenweek. Sinds 1948 werden uitgaven voor de jeugd verzorgd die tijdens de boekenweek aan een lage prijs werden verkocht. In 1955 werd aanvullend op deze boekenweek in het voorjaar ook een Kinderboekenweek georganiseerd met een vergelijkbaar kinderboekenweekgeschenk.
De Nederlandse Taalunie ondersteunt de uitbreiding van de Boekenweek naar Vlaanderen. Sinds 2012 werd het boekweek geschenk ook in Vlaanderen verspreid als onderdeel van de Literaire Lente. In 2014 werd dit evenement hernoemd tot boekenweek waarmee ze sindsdien gezamenlijk plaatsvindt in Vlaanderen en Nederland, hoewel ze in 2016 een week later werd gehouden in Vlaanderen. Het geschenkboek heet sindsdien ook in Vlaanderen het boekenweekgeschenk in een gezamenlijke uitgave door CPNB en boek.be.
In 1987 werden de uitgaven voor de jeugd vervangen door een boekenweekessay in het thema van de Boekenweek, waarvan de schrijver een eregast werd op het Boekenbal. In 2007 werd met Manuscripta een eendaags festival gelanceerd ter opening van het boekenseizoen in september. Sinds 2018 wordt in september een aparte Boekenweek georganiseerd om jongeren van 15 t/m 18 jaar mee te laten lezen. Ook voor deze boekenweek wordt een geschenk geschreven dat gratis wordt verstrekt bij boekhandels bij besteding van een bepaald bedrag.
In 2019 werd voor het eerst een boekenweek gedicht geschreven. In 2021 zou de boekenweek van 6 t/m 14 maart worden gehouden, maar deze werd vanwege de corona pandemie die in 2020 uitbrak verplaatst naar het voorjaar. De boekenweek kon niet plaatsvinden in maart, omdat alle boekwinkels en bibliotheken vanwege de in die maand geldende corona maatregelen dicht waren. Ook was er dat jaar geen boekenbal. Nadat de winkels eind april weer opengingen en eind mei ook de bibliotheek weer open mochten kon de boekenweek alsnog worden gehouden van 29 mei t/m 5 juni.
In 2022 werd de boekenweek van zaterdag 9 april tot en met maandag 18 april gehouden.
Thema’s
Sinds 1960 worden thema’s aan de boekenweek gekoppeld. Vanaf 1974 gebeurde dat jaarlijks. De laatste thema’s van de boeken week zijn titaantjes – opgroeien in de letteren (2010), curriculum vitae – geschreven portretten (2011), vriendschap en andere ongemakken (2012), gouden tijden, zwarte bladzijden (2013), reizen: ondertussen ergens anders (2014), waanzin – te gek voor woorden (2015), Duitsland – Was ich noch zu sagen hätte (2016), verboden vruchten (2017), natuur (2018), de moeder de vrouw (2019), rebellen en dwarsdenkers (2020), tweestrijd (2021) en voor 2022 is het thema eerste liefde.