Zomertijd 2024

Zomertijd is een aanduiding voor een periode in de zomermaanden waarin de klok een uur vooruit is gezet. Met het verzetten van de klok gaat de zomertijd dan officieel in. Zomertijd wordt in België ook wel ‘zomeruur genoemd’. Dit vooruit zetten van de klok houdt in dat de klok een uur voor gaat lopen op de standaardtijd. De standaardtijd wordt in dit verband ook wel ‘wintertijd’ genoemd. De zomertijd gaat meestal eind maart in. Zomertijd – zet de klok 1 uur vooruit.

Wanneer zomertijd? Wanneer moet je de klok verzetten? ?

? Ezelsbruggetje: Vergeet nooit meer wanneer de klok vooruit of achteruit gezet moet worden. In het voorjaar zet je de klok 1 uur vooruit en in het najaar zet je de klok 1 uur achteruit.

Naast zomertijd, lezen anderen ook:

Waarom zomertijd?

Wanneer het zomer is komt de zon heel vroeg op. Soms zelfs al om 5 uur ’s ochtends! De meeste mensen liggen rond dat tijdstip nog te slapen. Om mensen een prettig(er) dagritme mee te geven, is de zomertijd bedacht. Door de klok te verzetten lijkt het net alsof de zon later opkomt en dus ook weer later ondergaat. Hierdoor is het in de ochtend langer donker en in de avond langer licht. Naast het hebben van een periode aan daglicht die meer overeen komt met het dagritme van de meeste mensen, zou dit ook gunstig zijn voor het gebruik van verlichting en dus elektriciteit. Mensen zijn het echter niet helemaal eens of de zomertijd daadwerkelijk een energiebesparend effect heeft.

Zomertijd in andere landen

Maar liefst 70 landen op de wereld houden zich aan zomertijd en wintertijd. Dit houdt in dat ze twee keer per jaar de klok verzetten, net als wij. In de Europese Unie gaat de zomertijd altijd van start in de laatste zondag van maart. De zomertijd eindigt en wintertijd start weer in de laatste zondag van oktober.

Geschiedenis van zomertijd

Lang, lang geleden hadden mensen minder structurele dagen dan nu. Dit houdt in dat in bijvoorbeeld de oudheid mensen zich aanpasten naar het ritme en de lengte van de dag en niet andersom. Het meest leidinggevend in deze tijden was de stand van de zon. De dag begon bij zonsopgang en kwam ten einde bij zonsondergang. Doordat de dag (net als nu) was verdeeld in twaalf uren, waren de uren in de winter korter dan in de zomer. Dit vormde echter een probleem toen in de middeleeuwen werd besloten dat een uur altijd bestaat uit zestig minuten. Hierdoor ontstond een verschil in zonuren tussen de zomer en de winter.

Een inmiddels ontkrachtte verklaring voor de oorsprong van zomertijd is de brief van Benjamin Franklin. Men beweerde dat Benjamin Franklin de zomertijd initieerde in een anonieme brief aan de reactie van de krant ‘Journal of Paris’. Dit bericht is later echter ontkracht en uitgelegd als zijnde een grapje. Dit omdat er een parallel zit tussen het voorstel van meneer Franklin om minder kaarsen te gebruiken door later op te staan en het gebruik van minder (elektrische) verlichting door het gebruik van zomertijd in het heden.

De eerste keer in de geschiedenis dat er echt sprake was van zomertijd, was op 30 april 1916. Dit werd gedaan door het Duitse Keizerrijk ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. De zomertijd werd niet alleen in het Duitse Keizerrijk, maar ook in de bezette gebieden ingevoerd. Nederland was in die tijd neutraal, maar voerde toch de zomertijd in op 1 mei 1916. Het Verenigd Koninkrijk volgde niet veel later op 21 mei 1916. De eerste periode aan zomertijd liep van 30 april 1916 tot aan 1 oktober 1916.

De zomertijd werd wereldwijd officieel gemaakt voor de rest van de Eerste Wereldoorlog door het congres van de Verenigde Staten. Zij voerden op 19 maart 1918 verschillende tijdzones in. Deze tijdzones werden al gehandhaafd door de spoorwegen sinds 1883. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef men gebruik maken van de zomertijd. Echter na de Tweede Wereldoorlog werd het gebruik van zomertijd afgeschaft.

Pas weer tijdens de oliecrisis in 1973, die tot een enorme toename in energiebesparende maatregelen tot gevolg had, werd de zomertijd weer ingevoerd. Spanje en Albanië namen in 1974 hierin het voortouw en voerden de zomertijd opnieuw in. In 1975 werden zij opgevolgd door Griekenland en Cyprus. Frankrijk volgde vervolgens in 1976. Nederland, België, Portugal, Luxemburg en Polen volgden in 1977.

Zomertijd in verschillende landen

Zomertijd is alleen nuttig in gebieden die in de keerkringen en poolcirkels liggen. Dit komt doordat de lengte van de dagen buiten deze gebieden niet voldoende varieert en zomerdag op de beide polen geen nacht hebben. Zo gebruiken de staat Hawaii, Thailand, IJsland en de noordelijke gedeelten van Australië geen zomertijd.

Een grappig weetje is dat wanneer men in Europa de klok een uur vooruit zet, men in delen van Australië juist de klok één uur achteruit zet. Dit komt omdat het later is in Australië dan in Europa. De seizoenen zomer en winter vallen in het noordelijk halfrond in andere maanden dan op het zuidelijk halfrond. Dit heeft te maken met de stand van de aarde ten opzichte van de zon.

Kritiek op de zomertijd

Sinds een aantal jaren komt er steeds meer kritiek op de zomertijd. Zo zou maar liefst de helft van de mensen voor afschaffing van de zomertijd zijn. Volgens wetenschappelijk onderzoek van het RIVM naar de gezondheidseffecten van de zomertijd is, op basis van meer dan 60 wetenschappelijke studies, het afschaffen van de zomertijd beter voor de gezondheid. Dit omdat de wisseling van de tijd niet goed zou zijn voor de gezondheid van mensen. Mensen hebben moeite om zich aan de nieuwe tijd aan te passen en zouden daardoor meer risico lopen op bijvoorbeeld een hartaanval. Dit risico zou minder worden wanneer de klok niet tweemaal per jaar zou worden verzet.

Volgens de studie zou het beste voor de gezondheid teruggaan naar de oorspronkelijke tijdzone zijn. Na de invoering van de Midden-Europese Tijd in 1940 loopt de tijd in Nederland en België maar liefst één uur voor op de standaardtijd. Tijdens de zomertijd is dit dus twee uur. Hoewel de discussie elk jaar weer oplaait, lijkt de bevolking en politiek van Nederland geen eenduidig besluit te kunnen nemen over het aanhouden dan wel afschaffen van de zomertijd.