Nieuwjaarsdag 2025

Op welke dag valt nieuwjaarsdag?

Zie je een smiley staan bij nieuwjaarsdag? Controleer dan jouw cao om er zeker van te zijn dat je vrij bent. Als je werkzaam bent in het bedrijfsleven of bij de overheid, is dit vaak het geval. Maar heb je een baan in het ziekenhuis of in de horeca, dan gelden er vaak andere regels.

Leuk feitje: Je zou denken dat bij de start van het nieuwe jaar ook de weeknummers opnieuw beginnen. Dat is niet elk jaar het geval. Soms valt nieuwjaarsdag (1 januari) nog in de week van het vorige jaar en kan het zomaar zijn dat het nog onder weeknummer 52 of 53 valt.

Ook populair:

De eerste dag van het nieuwe jaar

Nieuwjaarsdag is de dag waarop het begin van een nieuw jaar wordt gevierd. Hoewel in veel westerse landen nieuwjaarsdag op 1 januari valt, viert maar liefst de helft van de wereld dit op een andere datum! Wereldwijd wordt de start van het nieuwe jaar uitbundig gevierd. Dit gaat vaak gepaard met bijzondere tradities en gebruiken, zoals de heerlijk koude nieuwjaarsduik in Scheveningen.

Oud & nieuw

In de westerse wereld wordt op 31 december het jaar feestelijk afgesloten met oud & nieuw. Oud staat hier voor oudejaarsdag, oftewel de laatste dag van het jaar. Nieuwjaarsdag staat voor de eerste dag van het nieuwe jaar. Nieuwsjaardag gaat in om 12 uur ’s nachts, waarbij het gebruikelijk is om de laatste tien seconden van het jaar hardop af te tellen. Tijdens de start van het nieuwe jaar wordt er veelvuldig vuurwerk afgestoken en wensen mensen elkaar het beste voor het nieuwe jaar.

De beste wensen

Wereldwijd is het gebruikelijk om elkaar geluk, gezondheid en voorspoed te wensen op nieuwjaarsdag. In Nederland en België spreekt men van “een gelukkig nieuwjaar” of “de beste wensen”. Dit gaat vaak gepaard met drie zoenen, maar dit is niet verplicht.

Veel mensen vinden het belangrijk om iedereen die ze kennen gelukkig Nieuwjaar te wensen. Echter komt lang niet iedereen hier aan toe op nieuwjaarsdag. Veel mensen vragen zich dan ook af tot wanneer je iemand officieel nog gelukkig Nieuwjaar mag wensen.

Tot wanneer mag je iemand gelukkig Nieuwjaar wensen?

Volgens etiquette-experts mag je iemand gelukkig Nieuwjaar wensen tot 13 dagen na kerstmis. Op deze dag, genaamd ‘dertiendag’ wordt officieel de kerst- en Nieuwjaar periode afgesloten. Dit houdt in dat je familie, vrienden en kennissen in de eerste week van het nieuwe jaar nog gelukkig Nieuwjaar mag wensen. Na deze periode iemand gelukkig Nieuwjaar wensen is volgens etiquetteleer dus niet netjes.

Vrije dag

Nieuwjaarsdag is in veel landen een officiële feestdag. Dit betekent, in bijvoorbeeld Nederland, dat de meeste mensen een vrije dag hebben. Natuurlijk zijn er ook mensen die wél moeten werken op nieuwjaarsdag. Denk hierbij aan mensen met een beroep in de zorg of horeca. In tegenstelling tot nieuwjaarsdag is oudjaarsdag géén officiële feestdag. Dit houdt in dat veel mensen op de laatste dag van het jaar gewoon moeten werken.

Winkels open of dicht?

Tien jaar geleden waren bijna alle winkels gesloten op nieuwjaarsdag. Tegenwoordig gaan steeds meer winkels open op de eerste dag van het nieuwe jaar. Denk hierbij aan supermarkten en kledingwinkels in grote steden. Tankstations zijn vrijwel overal geopend op nieuwjaarsdag. Omdat het de avond ervoor vaak laat wordt, gaan de meeste winkels wel wat later open. Let dus goed op gewijzigde openingstijden.

Goede voornemens

Op nieuwjaarsdag beginnen veel mensen met goede voornemens. Dit zijn vaak positieve doelstellingen voor het komende jaar. Denk hierbij aan stoppen met roken, afvallen, minder geld uitgeven of minder alcohol drinken. Volgens groot Engels onderzoek stoppen de meeste mensen op 12 januari alweer met hun goede voornemens. Slechts 8% van de mensen met goede voornemers lukt het om zich daadwerkelijk aan hun beloftes te houden.

Nieuwjaarsduik

Een bekende Nederlandse traditie op nieuwjaarsdag is de nieuwjaarsduik. Dit houdt in dat duizenden mensen gezamenlijk in ijskoud, open water springen. Ook in veel andere landen, zoals Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland, Schotland, Spanje en Canada worden nieuwjaarsduiken gehouden. Nederland telt echter elk jaar het grootste aantal deelnemers. In 2019 waren dit maar liefst 60.000 mensen. De afgelopen jaren lag het aantal rond de 50.000!

Voordat de nieuwjaarsduik begint wordt er vaak een toespraak gehouden door een burgemeester of wethouder. Daarna gaat men samen gymnastiekoefeningen doen om op te warmen. Na het startsein rent iedereen vervolgens zo hard mogelijk het koude water in.

Met oranje muts het water in

Veel mensen dragen tijdens een nieuwjaarsduik traditionele zwemkleding. Er zijn ook mensen die verkleed gaan. In Duitsland gaan sommige mensen zelfs naakt. In Nederland is het sinds een aantal jaar gebruikelijk om een typische oranje muts op te doen, van het merk Unox. Het merk Unox is in Nederland voornamelijk bekend om haar rookworsten.

Chinees, Joods, & Islamitisch Nieuwjaar

Op veel andere plekken in de wereld wordt nieuwjaarsdag niet op 1 januari, maar op een andere datum gevierd. Dit komt omdat bij andere culturen het nieuwe jaar door de maandstand wordt bepaald. Omdat deze maankalender afhankelijk is van de stand van de maan, kan Nieuwjaar elk jaar op een andere datum vallen. Zo valt Chinees Nieuwjaar in 2025 op 29 januari. Ook de joden vieren het Joods Nieuwjaar, Rosj Hasjana, op een andere datum. Datzelfde geldt voor het Islamitisch Nieuwjaar, Muharram. Niet alleen de chinezen, joden en moslims vieren Nieuwjaar op een andere datum dan 1 januari. Ook boeddhisten, hindoestanen en Tibetanen hebben een eigen datum voor Nieuwjaar.

Unieke gebruiken wereldwijd

Naast het hebben van een andere datum, zijn er natuurlijk ook andere gebruiken bij Nieuwjaar wereldwijd. Zo is het in Spanje en Argentinië gebruikelijk om wanneer de klok twaalf uur slaat een druif te eten. Lukt het om twaalf druiven binnen twaalf seconden op te eten, dan brengt dat een jaar lang geluk! In Denemarken is het traditie om servies tegen de deuren van de buren te gooien. Des te meer scherven voor de deur, des te meer geluk voor het komende jaar.

In Singapore schrijven mensen hun wensen op opblaasbare witte ballen. Deze ballen laten ze vervolgens drijven op de Singapore River. Een oude Poolse traditie is het eten van karper op oudejaarsdag. De schubben van de karper bewaren ze vervolgens in hun portemonnee, omdat dit zou zorgen voor financieel geluk. Tot slot vieren ze in Brazilië nieuwjaarsdag op het strand. Iedereen is dan gekleed in het wit. De Brazilianen hebben rozen en andere bloemen bij zich, die bij klokslag twaalf uur massaal in zee gooien. Dit om de Afro-Braziliaanse zeegodin Iemanjá gunstig te stellen voor het nieuwe jaar.

Nieuwjaarsdag in Nederland

In Nederland eten we oliebollen, kijken we de oudejaarsconference en steken we vuurwerk af. Op nieuwjaarsdag duiken we allen massaal in het koude water. In Polen eten ze karper, in Denemarken gooien ze met servies. Wereldwijd steken we miljoenen kilo’s vuurwerk af. Hoe en wanneer men ook oud & nieuw viert, het is altijd feest. Geniet ervan!

Namens Jaarkalender.nl wensen we iedereen fijne feestdagen en een gelukkig Nieuwjaar!

Leestip: oud en nieuw in 2024