Moslims houden ieder jaar een vastenmaand, genaamd de ramadan. Tijdens deze vastenmaand wordt er niet gedronken, gegeten, gerookt of gevreeën tussen zonsopgang en zonsondergang. Hoewel de hele dag niet eten of drinken best een opgave is, is de ramadan voor veel moslims een feestelijke maand. Het is dan ook gebruikelijk om tijdens de ramadan veel op bezoek te gaan bij kennissen en familie. Als de ramadan ten einde is, wordt het vasten officieel verbroken op het Suikerfeest, ook wel Eid al-Fitr (Arabisch: عيد الفطر, `id-al-fitr) genoemd.
Suikerfeest | Dag (start) | Datum (start) | Dag (eind) | Datum (eind) | Week nr. (start) | Dagen te gaan |
---|---|---|---|---|---|---|
Suikerfeest 2024 | woensdag | 10 april 2024 | vrijdag | 12 april 2024 | 15 | – |
Suikerfeest 2025 | zondag | 30 maart 2025 | dinsdag | 1 april 2025 | 13 | 129 dagen |
Suikerfeest 2026 | donderdag | 19 maart 2026 | zaterdag | 21 maart 2026 | 12 | 483 dagen |
Suikerfeest 2027 | dinsdag | 9 maart 2027 | donderdag | 11 maart 2027 | 10 | 838 dagen |
Suikerfeest 2028 | zaterdag | 26 februari 2028 | maandag | 28 februari 2028 | 8 | 1192 dagen |
Suikerfeest 2029 | woensdag | 14 februari 2029 | vrijdag | 16 februari 2029 | 7 | 1546 dagen |
Suikerfeest 2030 | maandag | 4 februari 2030 | woensdag | 6 februari 2030 | 6 | 1901 dagen |
Omdat de ramadan wordt bepaalt op basis van de maankalender, verschilt de datum van ramadan ieder jaar. Omdat het Suikerfeest het einde van de ramadan markeert, valt ook het Suikerfeest ieder jaar op een andere datum. Zo viel het Suikerfeest in 2022 op maandag 2 mei en in 2023 op vrijdag 21 april. In 2024 start het Suikerfeest op woensdag 10 april.
De feestdag start voor alle moslims (man, vrouw en kind) met een speciaal gebed in de moskee. Gebruikelijk is dat moslims de verplichte aalmoes (de ‘zakat’) voldoen voor dit gebed. Deze aalmoes is ongeveer ter hoogte van een maaltijd. Na afloop van het gebed gaan moslims bij familie en kennissen op bezoek. Vaak nemen ze dan cadeautjes mee, met name voor kinderen. In sommige culturen versieren vrouwen hun handen met henna. Ter gelegenheid van de speciale feestdag(en) is het huis vaak extra netjes.
Voor het Suikerfeest bereiden moslims allemaal feestelijke gerechten. Kenmerkend voor het Suikerfeest zijn de zoete lekkernijen, zoals speciaal gebak en koekjes. De meest bekende variant van dit gebak is de Turkse baklava. Waarschijnlijk dankt Eid al-Fitr de Nederlandse term ‘Suikerfeest’ aan de aanwezigheid van deze zoete lekkernijen.
Na het nuttigen van de uitgebreide, feestelijke maaltijd, gaan moslims vaak naar een ontmoetingsplaats. Dit kan in de moskee of in een zaal zijn. In warme landen is dit soms ook een stuk open terrein of veld. Op deze speciale ontmoetingsplaats houdt een imam een preek. Een imam is een islamitisch geestelijk leider van moslims. Na de preek van de imam is de ramadan officieel afgesloten. Volgens de Koran heeft de profeet Mohammed bevolen dat iedereen aanwezig moet zijn op dit moment. Daarom zijn bij deze plechtigheid ook vrouwen en kinderen aanwezig. Na de preek van de imam omhelzen mensen elkaar, wensen ze elkaar een gezegend Suikerfeest en wordt eventuele vergiffenis uitgesproken voor fouten in het afgelopen jaar.
Het zakat (Arabisch: زكاة) is ook één van de vijf zuilen van de islam (zie ramadan). Het woord zakat staat voor ‘reiniging’ en heeft als doel een rechtvaardige verdeling van goederen. Daarom staat zowel tijdens als na de ramadan (bij het Suikerfeest) het geven van kleding, voedsel en geld aan minderbedeelden centraal. In sommige islamitische landen is het gebruikelijk om het hele jaar door ‘armenbelasting’ te betalen. Betaling van de zakat ‘reinigt’ het overige bezit van moslims. Ook is de zakat boetedoening voor zonden.
De eerste keer dat het Suikerfeest wordt genoemd in de geschiedenis van de islam, is het jaar 610. In dit jaar verschijnt volgens de Koran de aartsengel Djibril in een visioen aan profeet Mohammed (de aartsengel Djibril wordt in het christendom aarstengel Gabriël genoemd). Tijdens dit visioen verklaart de aartsengel Djibril dat hij een boodschapper is van Allah. Volgens de overleveringen was profeet Mohammed eerst zeer sceptisch over dit visioen.
Na aanhoudende visioenen van de aartsengel Djibril begint Mohammed te geloven in de boodschap die hem wordt gegeven. Volgens de Koran is tijdens deze visioenen de basis van de Koran en de fundamenten (de zuilen) van de Islam gelegd. De profeet Mohammed besluit na deze visioenen en verkregen wijsheid uit dankbaarheid de vastenmaand ramadan in te stellen. Tijdens deze maand is het de bedoeling deze eerste openbaring te herdenken, te vasten en een bijdrage te geven aan goede doelen. Het afsluiten van deze periode moet worden gedaan door middel van een feest, vandaag de dag beter bekend als het Suikerfeest.
Hoewel in 610 het Suikerfeest voor het eerst wordt genoemd, duurt het maar liefst twaalf jaar voordat het voor het eerst wordt gevierd. Dit kwam doordat volgens de overleveringen de profeet Mohammed weliswaar op de hoogte was van zijn intentie, maar hier nog geen invulling aan gaf. Volgens de Koran vluchtte profeet Mohammed in het jaar 622 van Mekka naar Medina. Daar vieren de mensen voor de eerste keer ‘Eid al-Fitr’, ofwel het Suikerfeest.
In de overleveringen van Anas ibn Malik, een bekende metgezel van de profeet Mohammed, staat geschreven dat de profeet Mohammed deze feestdagen initieerde in Medina. Toen de profeet Mohammed aankwam in Medina, zag hij dat het volk daar maar liefst twee dagen uitbundig feest vierden. Toen hij de mensen vroeg naar de gelegenheid van hun festiviteiten verklaarden zij dit te doen voor plezier en ontspanning. De profeet Mohammed besloot hierop twee feestdagen te initiëren die nog beter zouden zijn dan die van de inwoners van Medina. Hij noemde de nieuwe feestdagen ‘Eid al-Fitr’ en de ‘Eid-al Adha’. Beide dagen staan in teken van het uitdrukken van dankbaarheid naar Allah en het helpen van minderbedeelden.
Het Suikerfeest is in Nederland geen officiële feestdag. Dit houdt in dat mensen geen recht hebben op een wettelijke vrije dag van school of werk tijdens het Suikerfeest. De vraag of het Suikerfeest een nationale feestdag moet worden, komt jaarlijks terug in politiek debat. In de praktijk krijgen moslims na overleg vaak wel vrij om dit islamitische feest te vieren. Ook scholen mogen een vrije dag geven tijdens het Suikerfeest. Het is verplicht dat scholen dit aan het begin van het schooljaar aan ouders melden. Bovendien geldt de vrije dag dan voor alle leerlingen.
Hoewel het Suikerfeest geen officiële feestdag is in Nederland wordt er over het algemeen wel veel aandacht aan besteed. Denk hierbij aan speciale assortimenten en acties bij supermarkten en winkels. Ook het nieuws en televisieprogramma’s besteden rondom ramadan en het Suikerfeest aandacht aan het onderwerp.
In Nederland is de term Suikerfeest zeer bekend. Maar hier zijn niet alle moslims even blij mee. Volgens het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) hebben suiker of zoetigheden namelijk maar weinig te maken met deze feestdag. In de Volkskrant laat de voorzitter van het CMO weten: “Het is een religieuze dag waarop moslims stilstaan bij het vasten. Het gaat om zelfevaluatie. De zoetigheden spelen maar een kleine rol.”
Moslims gebruiken dan ook liever de officiële Arabische term Eid al-Fitr in plaats van Suikerfeest. Dit betekent het verbreken van het vasten. En dat dekt de lading natuurlijk veel beter. Op Jaarkalender.nl gebruiken we beide termen en hebben we naast deze pagina dan ook de pagina Eid al-Fitr.