Hemelvaart of Hemelvaartsdag is een officiële feestdag in Nederland, Duitsland, België, Oostenrijk, Noorwegen, Portugal, Finland, IJsland, Luxemburg, Liechtenstein, Monaco, Zweden en Zwitserland.
Wanneer is het Hemelvaartsdag?
? Zie je een smiley staan bij Hemelvaartsdag? Controleer dan jouw cao om er zeker van te zijn dat je vrij bent. Als je werkzaam bent in het bedrijfsleven of bij de overheid, is dit vaak het geval. Maar heb je een baan in het ziekenhuis of in de horeca, dan gelden er vaak andere regels.
| Hemelvaartsdag | Datum | Dag v/d week | Week nr. | Dagen te gaan |
|---|---|---|---|---|
| Hemelvaartsdag 2024 | 9 mei 2024 | donderdag | 19 | – |
| Hemelvaartsdag 2025 | 29 mei 2025 | donderdag | 22 | 189 dagen |
| Hemelvaartsdag 2026 | 14 mei 2026 | donderdag | 20 | 539 dagen |
| Hemelvaartsdag 2027 | 6 mei 2027 | donderdag | 18 | 896 dagen |
| Hemelvaartsdag 2028 | 25 mei 2028 | donderdag | 21 | 1281 dagen |
| Hemelvaartsdag 2029 | 10 mei 2029 | donderdag | 19 | 1631 dagen |
| Hemelvaartsdag 2030 | 30 mei 2030 | donderdag | 22 | 2016 dagen |
Hemelvaart is een christelijke feestdag
Hemelvaart is een christelijke feestdag, waarop het opstijgen van Jezus Christus naar de hemel wordt herdacht. Jezus Christus is volgens het christendom de zoon van God. Volgens de bijbel moest Jezus Christus sterven voor de zonden van de mens en is daarom gekruisigd. Drie dagen na het overlijden van Jezus Christus aan het kruis is hij opgestaan uit de dood. Dit wordt de Wederopstanding genoemd. Op de veertigste dag na de Wederopstanding wordt door christenen Hemelvaartsdag gevierd.
De viering van hemelvaart is onderdeel van de paascyclus. Hierdoor valt Hemelvaartsdag ieder jaar weer op een andere datum, net als Pasen en Pinksteren. Vaststaat is dat Hemelvaartsdag altijd op een donderdag valt, veertig dagen na Pasen en tien dagen vóór Pinksteren. In 2024 valt Hemelvaartsdag op donderdag 18 mei.
Gebruiken tijdens Hemelvaartsdag
Veel christenen bezoeken op Hemelvaartsdag een kerkdienst of mis. Tijdens Pasen wordt er in de kerk een kaars ontstoken die de gehele paastijd blijft branden tot aan Pinksteren. Omdat Hemelvaartsdag een officiële feestdag is, zijn ook veel niet-christenen vrij. Daarom worden er door het gehele land diverse activiteiten georganiseerd. Op Hemelvaartsdag zelf zijn veel winkels, waaronder supermarkten, gesloten.
Dauwtrappen
Een traditioneel gebruik tijdens Hemelvaartsdag is het typisch Nederlandse ‘dauwtrappen’. De term ‘dauwtrappen’ is een samenstelling van ‘dauw’ en ‘trappen’. Het woord dauw hier wordt ontleend uit de zin ‘voor dag en dauw’, wat zeer vroeg in de ochtend betekend. Het woord trappen staat hier voor lopen. Dauwtrappen is dus een activiteit die volgens traditie plaatsvindt in de vroege ochtend, waarbij men met blote voeten door bedauwd gras loopt. Hoewel dit gebruik gelieerd is aan Hemelvaartsdag, heeft het niets met de christelijke feestdag te maken. Een mogelijke verklaring voor dit gebruik op Hemelvaartsdag is het feit dat veel mensen vrij hebben op Hemelvaartsdag (omdat het een officiële feestdag is) en deze dag plaatsvindt in het voorjaar.
Men vermoed dat men al aan ‘dauwtrappen’ doet sinds de Germaanse tijd. Volgens de Germanen had het dauw in het voorjaar magische, genezende krachten. Het ‘dauwtrappen’ was onderdeel van de Meifeesten of Voorjaarsfeesten van de Germanen. Tijdens die feesten werd de komst van de lente en het nieuwe leven in de natuur gevierd door de Germanen. Veel later werd deze traditie gelinkt aan processies op de ochtend van Hemelvaartsdag. Tijdens deze processies werden in de vroege ochtend wandelingen gemaakt. Tegenwoordig gaat men, als men gaat ‘dauwtrappen’ op Hemelvaartsdag, niet meer wandelen, maar een lange fietstocht maken in de vroege ochtend. De traditie van het dauwtrappen wordt voornamelijk in het oosten van het land gehandhaafd.
Een andere verklaring voor de herkomst van het dauwtrappen is het feest van de Christelijke Arbeidersbeweging. Dit feest valt samen met Hemelvaartsdag. Op deze dag herdenken sommige katholieke christenen de afkondiging van de ‘Rerum Novarum’ door de pauselijke encycliek in 1891. De legende gaat dat mensen al om die uur ’s ochtends opstonden om op blote voeten op het gras te gaan dansen.
Festivals
Omdat veel mensen vrij zijn op Hemelvaartsdag worden er diverse festivals en muzikale evenementen georganiseerd op deze officiële feestdag. Ook veel niet-christenen of mensen die Hemelvaartsdag niet vieren komen op deze festiviteiten af. Bekende festivals op Hemelvaartsdag zijn Oerrock, Heaven Open Air, Heavenly Outdoor, Dauwpop en Amsterdam Open Air.
Vrijmarkten
Voor diegenen die geen zin hebben om naar een festival of muzikaal evenement te gaan, zijn er de leuke activiteiten in dorpen en steden. Een voorbeeld hiervan zijn de vrijmarkten. Net als op Koningsdag worden in veel steden en dorpen vrijmarkten georganiseerd. In tegenstelling tot Koningsdag is het op Hemelvaartsdag niet voor iedereen geoorloofd om te venten. De vrijmarkten bestaan daarom vaak niet uit kraampjes met tweedehands spulletjes, maar dingen zoals kunst, boeken, etenswaren en bloemstukken.
Geschiedenis van Hemelvaartsdag
Op Hemelvaartsdag wordt het opstijgen van Jezus Christus naar de hemel herdacht en gevierd. Volgens de Bijbel stierf Jezus Christus ongeveer 30 jaar na Christus. Volgens oude bronnen werd het pas een echte feestdag ten tijde van de eerste apostelen. Deze apostelen zijn volgelingen van Jezus Christus die zijn verhaal verkondigden na zijn dood.
In het evangelie van Marcus (één van de discipelen en later apostelen van Jezus Christus) staat geschreven dat nadat profeet Jezus Christus zijn Wederopstanding bekend had gemaakt aan zijn apostelen ‘de heer Jezus in de hemel werd opgenomen en hij plaatsnam aan de rechterhand van God’. Vervolgens verspreidden de discipelen het nieuws over deze gebeurtenis.
De eerste keer dat werd geschreven over Hemelvaartsdag is in het geschrift van Augustinus van Hippo (354-430) uit de vijfde eeuw. Hoewel er nooit eerder is geschreven over Hemelvaartsdag en niet kan worden bewezen dat Hemelvaartsdag al voor die tijd werd gevierd, beschrijft Augustinus dat Hemelvaartsdag al werd gevierd sinds de eerste apostelen. Mogelijk gebeurde dit tezamen met Pasen of Pinksteren.
Ten tijden van de middeleeuwen werd Hemelvaartsdag een echte, kerkelijke feestdag. Voorafgaand aan deze kerkelijke feestdag was het gebruikelijk voor priesters om een wake te houden. In de ochtend werd dan op rituele wijze de paaskaars gedoofd. De kaars die sinds Pasen mocht branden als symbool voor de Wederopstanding van Jezus Christus. Vervolgens werd er gebeden met speciale liturgische verzen uit de bijbel waarmee de verlossing en hemelvaart van Jezus Christus werden afgerond.
Hemelvaartsdag in andere landen
Net als in Nederland wordt in andere landen de hemelvaart van Jezus Christus uitbundig gevierd met festivals, braderieën en vrijmarkten. In portugal wordt deze dag ook wel ‘Quinta Feira da Ascensão’ of ‘A Festa da Ascensão’ genoemd. Wat ‘het feest van de Hemelvaart’ betekent. In andere landen, zoals Italië, Polen en Hongarije viert men Hemelvaartsdag op de zondag. Deze zondag valt dan niet tien, maar precies zeven dagen voor Pinksteren. In engeland is het traditie om een optocht te houden met banners. Op de banners die vooraan de optocht worden gedragen staat een leeuw. Op de banner van de achterhoede van de optocht staat een draak. De banners staan symbool voor de overwinning van Jezus Christus op de duivel. In het engels wordt Hemelvaartsdag ook wel ‘Ascension Day’ genoemd.