In 2019 waren ‘ze’ ineens overal: eikenprocessierupsen. Eikenbomen hingen vol met – soms enorme- nesten en mensen bezochten massaal hun huisarts in verband met jeukklachten. Wat zijn de verwachtingen voor de komende jaren? En in welke periodes kunnen we de meeste overlast van de processierups verwachten?
Wanneer meeste overlast van de eikenprocessierups?
| Fase processierups | Hoeveelheid overlast | Periode |
|---|---|---|
| Eitjes net gelegd | Gemiddeld | Augustus en september |
| Eitjes | Minimaal | Augustus en september |
| Jonge rupsen | Minimaal | April t/m half mei |
| Rupsen met brandharen | Hoog | Juni t/m half juli |
| Poppen | Hoog | Juli t/m half augustus |
| Vlinders | Gemiddeld | Juli t/m september |
Eikenprocessierupsen zijn de larven van de eikenprocessievlinder; een vrij onopvallende bruine vlinder van zo’n 15 millimeter, aldus Wikipedia. De processierups heeft ongeveer 700.000 brandharen: haren van 0,2 millimeter die de beestjes afgeven aan de lucht als ze zich bedreigd voelen. De brandharen zitten ook in nesten van de processierups. De haartjes zijn gevaarlijk voor mens en dier, ze kunnen ernstig irriterende ontstekingsreacties veroorzaken. Het inademen van brandharen kan in sommige gevallen zelfs levensbedreigend zijn.
Eikenprocessierupsen ? warmte!
In Nederland en België komt de processierups al sinds de jaren negentig voor, maar in de zomer van 2019 steeg het aantal rupsen explosief! De oorzaak? Zachte winters en hete zomers. De eikenprocessierups is gek op warm weer. De beestjes zijn dan ook het meest actief tussen half april en half juli. De meeste overlast van brandharen hebben we in juni, juli en augustus. Opvallend detail: de brandharen in een oud nest kunnen zelfs na meerdere jaren nog overlast veroorzaken als ze verspreid worden door de wind!
Bestrijden van de eikenprocessierups
Om te voorkomen dat de processierupsenplaag elk jaar erger wordt, bestrijdt de overheid de rupsen. Nesten van eikenprocessierupsen kunnen worden opgezogen of worden weggebrand door gespecialiseerde bedrijven. Zij weten precies hoe ze verspreiding van brandharen voorkomen. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van biologische bestrijdingsmethodes. De inzet van aaltjes is daar één van. Deze aaltjes worden in de avonduren met een machine in eikenbomen gespoten. Het is belangrijk dat dit in het donker gebeurt, omdat de aaltjes geen uv-licht kunnen verdragen.
Zelf de processierups bestrijden, is geen aanrader. De kans dat jij in contact komt met brandharen is groot. En dan bestaat er ook nog eens de kans dat je de haartjes verspreid naar de omgeving.
Verwachtingen overlast processierups
De zachte winters van de afgelopen jaren zorgen ervoor dat de overlast door de processierups eerder in het jaar begint. Hoe dat in 2024 en de jaren daarna is, hangt dus onder andere af van het weer. Toch zien we gelukkig duidelijk dat er steeds meer aan preventieve bestrijding gedaan wordt door de overheid en dat de overlast zo beperkt wordt. Maar hoewel de plaagdruk minder groot is, is dat volgens het Kenniscentrum Eikenprocessierups geen reden om aan te nemen dat het plaagdier langzaam verdwijnt uit Nederland: “Beheersing van de invasieve exoot blijft nodig.”
Jeuk door de processierups? Lees deze tips!
Ben je in aanraking geweest met brandharen van de processierups? Dan is het verstandig om de haartjes van jouw huid te verwijderen met plakband. Hopelijk kun je de hoeveelheid jeuk zo beperken. Kleding kun je het beste meteen in de wasmachine doen en wassen op 60 graden. Ook crèmes met menthol en Aloë vera kunnen helpen en bieden in ieder geval verkoeling. Let op: heb je veel klachten door de eikenprocessierups? Neem dan altijd contact op met jouw huisarts!