Vrij zijn met kerst is een heerlijk vooruitzicht. Je kunt even bijkomen van de drukte en natuurlijk ook kerst vieren met vrienden en familie. Maar hoe zit het nu eigenlijk met de kerstvakantie en sinds wanneer is die tijd van het jaar ingeburgerd als een officiële vakantieperiode?
Kerstmis wordt gevierd op 25 december en 26 december en is zowel een heilige religieuze feestdag als een wereldwijd cultureel en commercieel fenomeen. Al twee millennia lang vieren mensen over de hele wereld het met tradities en gewoontes die zowel religieus als seculier van aard zijn. Christenen vieren eerste kerstdag als de geboortedag van Jezus van Nazareth wiens leer de basis vormt van het christendom. Wat je vaak ziet is dat populair gebruiken zoals het uitwisselen van geschenken, het versieren van kerstbomen, het delen van maaltijden met familie en vrienden vaak door iedereen gedaan worden. Ongeacht of ze nu gelovig zijn of niet.
Het midden van de winter is al lang een tijd van viering over de hele wereld. Eeuwen voor de komst van het christendom, vierden vroege Europeanen licht en geboorte in de donkerste dagen van de winter. Veel mensen verheugden zich tijdens de winterzonnewende dat de koude winter achter de rug was en dat ze konden uitkijken naar langere dagen met meer uren zonlicht. Zo vierden in Scandinavië de Noormannen Yule op 21 december. Als erkenning voor de terugkeer van de zon brachten vaders en zonen grote houtblokken mee naar huis, die ze in brand zouden steken. De mensen zouden feesten totdat het blok was opgebrand, wat wel 12 dagen kon duren. De Noormannen geloofden dat elke vonk van het vuur een nieuw varken of kalf vertegenwoordigde dat het komende jaar zou worden geboren.
Eind december was in de meeste delen van Europa een perfecte tijd voor een feestje. In de winter werden de meeste runderen geslacht, zodat ze in de winter niet hoefden te worden gevoerd. Voor velen was het de enige tijd van het jaar dat ze een voorraad vers vlees hadden. Bovendien was de meeste wijn en bier die in de loop van het jaar werden gemaakt, eindelijk gegist en klaar om te drinken. Ideale ingrediënten dus voor een een feestje.
In de beginjaren van het christendom was Pasen de belangrijkste feestdag. De geboorte van Jezus werd niet gevierd. In de vierde eeuw besloten kerkelijke functionarissen de geboorte van Jezus als feestdag in te stellen. Helaas vermeldt de Bijbel geen geboortedatum. Hoewel er aanwijzingen zijn dat zijn geboorte mogelijk in de lente heeft plaatsgevonden. Koos paus Julius I voor 25 december. Tegen het einde van de achtste eeuw was de kerstviering helemaal tot in Scandinavië verspreid. Tegenwoordig wordt in de Grieks en Russisch-orthodoxe kerken Kerstmis 13 tot 14 dagen na de 25e gevierd. Dit komt doordat westerse kerken de Gregoriaanse kalender gebruiken, terwijl oosterse kerken de Juliaanse kalender gebruiken, die 13 tot 14 dagen achterloopt op de Gregoriaanse kalender. Zowel westerse als oosterse kerken vieren Driekoningen of Driekoningendag 12 dagen na hun eigen kerst. Dit is de dag dat de drie wijzen Jezus eindelijk in de kribbe vonden.
Door Kerstmis tegelijkertijd met traditionele winterzonnewende festivals te houden, verhoogden christelijke kerkleiders de kans dat Kerstmis in de volksmond omarmd zou worden. In de middeleeuwen had het christendom voor het grootste deel de heidense religie vervangen.
Met Kerstmis gingen gelovigen naar de kerk en vierden ze vervolgens kerst door te eten en te drinken. Gaandeweg is kerst zo veranderd naar het feest dat wij nu kennen. Ook vonden nieuwe generaties Kerstmis opnieuw uit en veranderden het van een traditioneel feest naar een familiedag van vrede en nostalgie. Met de komst van de consumptiemaatschappij ging kerst ook steeds meer in het teken staan van cadeaus en het uitgebreid genieten van eten en drinken. Hoewel de meeste gezinnen al snel het idee koesterden dat ze Kerstmis vierden zoals het al eeuwen was gedaan, is dat in de praktijk dus anders.
Nu je weet wat er aan de basis ligt van de kerstvakantie kan je alvast plannen maken voor die mooie tijd van het jaar. Doe dat door rekening te houden met de dagen waarop de kerstvakantie valt. Kijk op onze online kalender om je eigen dagen in te plannen.