De geschiedenis van de kalender begint duizenden jaren geleden. Mensen gebruikten de zon, maan en sterren om tijd te meten. De maanfasen waren gemakkelijk te volgen en vormden de basis voor de eerste kalenders. In oude beschavingen, zoals die van Mesopotamië en Egypte, werden maankalenders gebruikt om seizoenen en religieuze rituelen te plannen.
De Egyptenaren waren een van de eersten die een zonnekalender ontwikkelden. Zij merkten dat het jaar ongeveer 365 dagen duurde. Dit was belangrijk voor hun landbouw, omdat de jaarlijkse overstroming van de Nijl nauw samenhing met deze cyclus.
De Romeinse kalender, zoals die in het begin werd gebruikt, was verre van perfect. Deze kalender had slechts tien maanden en begon in maart, want januari en februari bestonden toen nog niet. Het jaar duurde 304 dagen, wat niet overeenkwam met de seizoenen.
Koning Numa Pompilius bracht veranderingen aan door januari en februari toe te voegen, zodat het jaar 355 dagen telde. Toch bleef de kalender onpraktisch. Door de onregelmatigheden moesten priesters regelmatig extra dagen toevoegen om alles in lijn te houden met de seizoenen.
In 46 v.Chr. zorgde Julius Caesar hervormingen voor een verschuiving in de geschiedenis van de kalender. Hij introduceerde de Juliaanse kalender, die was gebaseerd op de zonnecyclus. Dit nieuwe systeem telde 365 dagen en voegde elke vier jaar een schrikkeldag toe om het verschil met het zonnejaar te corrigeren.
Caesar schakelde de hulp in van astronomen, waaronder de Egyptenaar Sosigenes. De Juliaanse kalender bracht meer stabiliteit, maar was niet perfect. Het jaar was namelijk iets langer dan de werkelijke zonnecyclus, waardoor er op den duur een kleine verschuiving ontstond.
De geschiedenis van de kalender kreeg een nieuwe wending in 1582, toen paus Gregorius XIII besloot om de Juliaanse kalender aan te passen. Door de fout in het Juliaanse systeem waren religieuze feestdagen, zoals Pasen, steeds verder van hun oorspronkelijke datum afgedwaald.
De Gregoriaanse kalender werd ingevoerd om dit probleem op te lossen. Er werden tien dagen overgeslagen om de kalender weer in lijn te brengen met de seizoenen. Daarnaast werd een nieuwe regel toegevoegd: een schrikkeldag werd alleen toegevoegd in eeuwjaren die deelbaar zijn door 400. Hierdoor werd de kalender nauwkeuriger.
De geschiedenis van de kalender is niet beperkt tot Europa. Over de hele wereld hebben verschillende culturen hun eigen manieren ontwikkeld om tijd te meten. Zo gebruikt de islamitische wereld een maankalender, waarbij elk jaar ongeveer 354 dagen telt. Hierdoor verschuiven islamitische feestdagen elk jaar met tien tot twaalf dagen.
De joodse kalender combineert zowel de zon als de maan. Om ervoor te zorgen dat belangrijke feestdagen altijd in hetzelfde seizoen vallen, worden er om de paar jaar schrikkelmaanden toegevoegd.
In China wordt een maankalender gebruikt. Deze kalender is gebaseerd op zowel de maanfasen als de zonnecyclus. Het Chinese Nieuwjaar, dat in januari of februari valt, is een belangrijk voorbeeld van een feestdag die hierop is gebaseerd.