Nederland kent een rijke traditie van feestdagen, maar niet alle tradities hebben de tand des tijds doorstaan. Veel feestdagen die ooit diep geworteld waren in de cultuur, zijn in de loop van de eeuwen in de vergetelheid geraakt. Deze vergeten feestdagen van Nederland vertellen niet alleen iets over onze geschiedenis, maar ook over hoe tradities evolueren en verdwijnen. In dit artikel nemen we je mee langs enkele van deze bijzondere dagen.
Palmzondag was ooit een feestdag vol betekenis in Nederland. Kinderen liepen in optochten met palmpasenstokken, versierd met broodhaantjes, rozijnen en linten. Dit feest had een religieuze betekenis, maar was ook een viering van de lente en vruchtbaarheid. Tegenwoordig wordt Palmzondag nog beperkt gevierd in kerken, maar de volksviering is grotendeels verdwenen. Zoals met veel vergeten feestdagen van Nederland, heeft de opkomst van andere feesten ervoor gezorgd dat deze traditie zijn plek heeft verloren.
Bamis, ook wel Sint-Michiel genoemd, werd op 29 september gevierd. Het markeerde het einde van de oogst. De activiteiten van Bamis varieerden van markten en processies tot gemeenschappelijke maaltijden. Het was een dag vol vreugde na de zware zomermaanden. Door de mechanisatie van de landbouw is Bamis een van de vele vergeten feestdagen van Nederland geworden. Wat ooit een grootschalig feest was, wordt nu alleen door lokale gemeenten gevierd.
Luilak was een luidruchtig volksfeest, vooral gevierd in Noord-Holland. Jongeren trokken op de vroege ochtend door de straten met potten, pannen en andere instrumenten om “luilakken” wakker te maken. Dit ritueel werd gevolgd door markten en dansfeesten. Door de overlast die het veroorzaakte, verloor Luilak zijn populariteit. Vandaag de dag bestaan er nog enkele herinneringen aan het feest, maar het valt onder de vele vergeten feestdagen van Nederland die ooit rijkelijk werden gevierd.
De traditie van de meiboomplanting op 1 mei was ooit een belangrijk lentefeest. Dorpsbewoners versierden een boom met linten en bloemen, en vierden de komst van de lente met dansen en zang. De meiboom stond symbool voor vruchtbaarheid en het begin van een nieuw landbouwseizoen.
Met de opkomst van christelijke feestdagen en de verschuiving naar een industriële samenleving verdween deze traditie. Het feest is helaas als nationale traditie verdwenen en kan daarom worden gerekend tot de vergeten feestdagen van Nederland.
Op 21 december werd Sint-Thomasdag gevierd. Dit midwinterfeest stond in het teken van licht, duisternis en het verdrijven van kwade geesten. In sommige regio’s werd het Thomaslopen georganiseerd, waarbij de mensen ’s ochtends vroeg hun klokjes luidde. Ook stond de dag in het teken van voorspellingen, met name over het weer en de landbouw. Met de komst van de kersttradities verschoof de aandacht naar de adventsperiode en kerstvieringen. Hierdoor is Sint-Thomasdag een van de minder bekende en vergeten feestdagen van Nederland geworden.
Nog meer weten over Nederlandse feestdagen? Bekijk de inhaakkalender.