Chanoeka is qua naam waarschijnlijk een van de bekendste feestdagen binnen het jodendom. Toch weten veel mensen niet wat de feestdag nou precies inhoudt, en hoe joden deze dag vieren en er bij stilstaan. Chanoeka vindt plaats in de winter, meestal in november of december van de gregoriaanse kalender.
Wanneer Chanoeka?
| Chanoeka | Dag | Datum | T/m | Weeknummer | Dagen te gaan |
|---|---|---|---|---|---|
| Chanoeka 2024 | woensdag | 25 december 2024 | 2 januari 2024 | 52 | 34 dagen |
| Chanoeka 2025 | donderdag | 25 december 2025 | 2 januari 2025 | 52 | 399 dagen |
| Chanoeka 2026 | vrijdag | 4 december 2026 | 12 december 2026 | 49 | 743 dagen |
| Chanoeka 2027 | vrijdag | 24 december 2027 | 1 januari 2028 | 51 | 1128 dagen |
| Chanoeka 2028 | woensdag | 13 december 2028 | 20 december 2029 | 50 | 1483 dagen |
| Chanoeka 2029 | zaterdag | 1 december 2029 | 9 december 2029 | 48 | 1836 dagen |
| Chanoeka 2030 | vrijdag | 20 december 2030 | 28 december 2030 | 51 | 2220 dagen |
De vieringen beginnen op de avond van tevoren, omdat dagen in het jodendom starten tijdens zonsondergang van de voorgaande dag. Officieel duurt Chanoeka acht dagen, maar tegenwoordig vieren de meeste joden het slechts enkele dagen of een dag. Wel is er één speciale traditie die sowieso acht dagen achtereen duurt, en dat is de bekende kandelaar van Chanoeka.
Chanoeka betekenis en verhaal
Chanoeka wordt ook wel het Inwijdingsfeest of het Lichtfeest genoemd. De reden achter de naam van het Lichtjesfeest is de kandelaar, die symbool staat voor het feest. Het aansteken van deze kandelaar met negen armen is de belangrijkste en tevens bekendste traditie van Chanoeka.
Tijdens Chanoeka wordt het zogeheten oliewonder herdacht en gevierd, dat plaatsvond in Jeruzalem zo’n honderdvijftig jaar voor Christus. De Makkabeeën waren een groep priesters binnen het geloof, die zwaar onderdrukt werden. Onder leiding van Makkabee Juda kwamen zij voor zichzelf op, en zorgden ze ervoor dat ze land veroverden en meer te zeggen kregen in de wereld.
Het doel van de strijd was om uiteindelijk Jeruzalem te overwinnen, waar ze tegen de Grieken moesten strijden. Dit lukte, maar de Grieken hadden wel complete tempels vernietigd, inclusief een menora die licht zou moeten geven. Wonder boven wonder vond iemand een kruk, waar genoeg olie in zat om de menora opnieuw te doen branden. De dag erna gingen de priesters op zoek naar nieuwe olie, maar dit bleek helemaal niet nodig te zijn. De kruik was vanzelf bijgevuld, en dit bleef acht dagen zo doorgaan. Dit wonder wordt nu nog altijd gevierd tijdens de acht dagen van Chanoeka.
Chanoeka viering en rituelen
De bekendste traditie van Chanoeka is dus de negen armige kandelaar. In het midden is plek voor een speciale kaars, die alle andere kaarsen moet aansteken. Dit gebeurt iedere dag van Chanoeka, in totaal dus acht keer. Je kunt deze traditie vergelijken met de Adventskrans, waarmee christenen aftellen tot Kerstmis.
Chanoeka is een van de vrolijkste joodse feesten, waarbij families en vrienden in grote groepen bij elkaar over de vloer komen. Er worden spelletjes gespeeld en gelukswensen uitgesproken. Ook wordt er vaak uitgebreid gegeten, waarbij zoetige lekkernijen niet mogen ontbreken. De bekendste hapjes die tijdens het Inwijdingsfeest worden gegeten zijn soevganiotten, een soort oliebollen gevuld met jam van fruit, en latkes, pannenkoekjes gemaakt van aardappel.
Naast het lekkere eten staan cadeaus centraal tijdens Chanoeka -wat dat betreft is het wel een beetje met Kerstmis te vergelijken. Families delen onderling cadeaus uit, maar net als bij kerst worden vooral kinderen verwend. Zij mogen in de meeste joodse huizen het grootste gedeelte van de cadeaus open maken.